A.V. uit Den Haag stuurde ons deze week een uitgebreid verslag van het achteraf inbouwen van een Kari-Tek schegsysteem in zijn Prion zeekajak. Met dank voor het hier mogen delen van zijn project.
Alweer bijna een jaar geleden kocht ik de Kari-Tek scheg inbouw set bij Zeekajak.NL. Door omstandigheden kon ik hem pas van de zomer monteren. Ik had destijds beloofd hoe e.a. zou verlopen en hoe het resultaat zou zijn.
Het was een klus die je niet even in een weekend doet. Je gaat je kajak toch "stuk" maken, dus ik heb er heel lang over nagedacht. Het bepalen van de positie van de skeg bediening leverde mij de nodige hoofdbrekens op. Er was eigenlijk geen plaats om hem fatsoenlijk te monteren. Ik zat met het holle gedeelte voor de cockpit en de stoelophanging helemaal in de knoop. In een helder moment bedacht ik dat de bedieningsgeleiding misschien net zou passen door het metalen ophanggedeelte. Nadat ik een dummy had gemaakt van het bedieningsmechanisme, minus de dikte van de ABS romp, kwam ik net goed uit en zie het resultaat.
Het lijmen was wat lastig, omdat de romp iets bol staat. Voor het snelle lijmwerk heb ik gekozen voor een speciale ABS lijm van Multiweld: Plastic Welder uit de US. Later bleek dat Bison deze lijm verkoopt onder Kombi plastic acrylaatlijm, wat beter uitvloeit en verder identiek is.
Na eerst wat proefstukjes te hebben gelijmd, bleek dat de lijm een verwerkingstijd had van 3 minuten. Dat is erg kort. Na 10 minuten was de lijm geheel uitgehard tot bewerkbaar plastic. Door de randen van het bakje iets te verwarmen voor het lijmen en hem 10 minuten met 1 hand op druk te houden, zat ie er strak in.
Er is geen betere plek in de cockpit en ik kom er zo perfect bij. De bediening is heel prettig en logisch: naar achteren is uit. Die andere scheg die Zeekajak.NL verkoopt (van Rockpool), werkt andersom geloof ik, maar ik ben gewend als ik aan een hendel trek, dat er een dan een actie volgt. Verder past het bedieningsbakje mooi bij de kajak.
Het inbouwen van de schegkast, heeft me totaal een week gekost!
Het achtersteven van mijn kajak was niet helemaal 100% symmetrisch uit de mal gekomen, dus met een touwtje van voor naar achteren en een stalen profiel heb ik de middellijn bepaald. Verder bleek dat de kiellijn toch enigszins gebogen was en dat door de dikte van de box, inclusief montageprofielen, de box behoorlijk naar voren moest komen, omdat er een scherpe overgang is. Het anti-knik profiel op de bodem zat in de weg. Voordat ik deze heb weggefreesd, heb ik eerst met behulp van felle zon, de positie aan de getekende lijn aan de onderkant bepaald. De schaduw van de lijn was net door het plastic zichtbaar en er bleek van een hele kleine afwijking, waardoor ik het anti-knik profiel niet als "verleidelijke" referentie heb gebruikt.
Het "wegtrillen" van het stukje strip met de Bosch tool was een inspannende en zeer precieze klus, waarbij ik slechts 1 keer ben uitgeschoten tegen de romp. Uiteindelijk heb ik geheel glad kunnen krijgen zonder de lijmresten. Vervolgens zat er nog een rand aan de schegkast waar ik niets aan had en die heb ik ook weggehaald.
Tot zover was alles behapbaar, maar het echte werk moest nog beginnen. Ik had van te voren het idee dat het ABS bij het openslijpen zijn spanning iets zou verliezen. Het idee van Axel van Zeekajak.NL om met hoekprofielen te werken, heb ik dan ook ter harte genomen. Er is voor dit soort kajaks, eigenlijk geen mooiere oplossing. Verder heb ik er voor gekozen om de opening zo smal mogelijk te maken. Dat had wel tot gevolg dat ik de binnenbox niet meer kan demonteren, maar nog wel kan uitrichten. Maar in geval van nood, is het net mogelijk om met een punttang de staalkabel te vervangen als de scheg volledig is uitgeklapt. Maar de constructie van de Kari-Tek scheg is zo degelijk, dat ik dat niet verwacht dat de kabel losschiet.
Het volgende probleem was het verkrijgen van ABS profielen. Die zijn dus in Nederland via de plasticwinkels niet verkrijgbaar. Het enige alternatief was PVC, maar dat vond ik veel te slap. En bovendien is het alleen maar in 90 graden te verkrijgen en vanwege het knikspant zou dan een holle ruimte ontstaan. Het project heeft hierdoor lang stilgelegen. Wonder boven wonder, vond ik bij de Hornbach toevallig een ABS profiel dat voor 90 graden door moest gaan, maar zo slecht was geperst dat deze rond de 86-87 graden was... en het paste perfect in de hele lichte V-vorm!
Ik heb de profielen met de ABS lijm rondom op de box geplakt en vervolgens met een schaaf de gehele onderzijde een hele lichte kielafwijking gegeven. Het werkje paste nagenoeg perfect en stond 100% zuiver op de lengteas van de kajak en precies boven de opening. De raakvlakken met de bodem kreeg ik niet 100%, ook niet door de bodem met schuim weer op spanning te brengen vanwege het spanningsverlies rond de gleuf. Ik had dat kunnen ondervangen door voor het slijpen eerst een paar glasmatten te monteren. Ik heb dat overwogen, maar wilde toch ABS op ABS houden.
Al snel realiseerde ik mij dat het onmogelijk zou zijn om in 3 minuten tijd de ABS lijm te gebruiken en het gebruiken van die ABS lijm, was wel de planning. Ondanks dat ik de positie had gemarkeerd en tientallen lijm simulaties had gedaan, durfde ik het niet aan. Correctie zou onmogelijk zijn, omdat ik alleen al aan het insmeren mijn 3 minuten zou verspillen. Bij RU-58, de grote plasticwinkel in Den Haag (die geen ABS profielen verkocht...) heb ik informatie ingewonnen en die adviseerden een polymeer lijm van Bison kit te gebruiken, met een langere open tijd, zeewaterbestendig, een zeer groot hechtvermogen en af te werken als kit. Deze kit hecht zelfs onder water en ik had toevallig daarmee een keer een lek in mijn vijver gerepareerd.
Ondanks de open tijd van 10-15 minuten midden in de zomer, vond ik het lijmen geen ontspannende klus. Mijn markeringen waren door het wellen van de lijm niet meer te zien (had ik niet goed over nagedacht), dus ik moest de referentie ineens aan de onderzijde bij de opening verrichten. Die had ik gelukkig wel gemarkeerd en daar kwam (bleek later) niet veel lijm onder de profielen vandaan en dat had ik wel verwacht. Voor mij was dat een teken dat er meer lijm in het opvullen onder de profielen was gaan zitten dan ik had voorzien, ondanks dat ik met spanband en schuim de onderkant weer strak had gekregen. Na 6 uur onder belasting uitharden, was het moment daar en kon ik de box belasten. Waar ik al bang voor was gebeurde, bij zijwaartse druk tegen de box, bewoog de hele bodem van de kajak mee (blijft flexibel hoor dat ABS). Ik heb dat opgelost door een plastic pijp tegen de onderkant van de romp te lijmen. Zo ontstond een supersterke verbinding, met als bijvangst een nog sterker achterdek.
Voor de zekerheid heb ik lijm aangebracht aan de binnenkant van de schegbox. Met een spiegel kon ik zien dat niet overal de lijm er lekker uit was geweld. Vervolgens ben ik uit "eigen bescherming" eerst 2 weken op vakantie gegaan, voor het geheel op waterdichtheid te testen en de kabels aan te sluiten. Ik moest er niet aan denken om op vakantie te gaan met een mogelijk "lek in mijn hoofd".
Maar eigenlijk wist ik het wel. Bij de testen was helemaal waterdicht. Inmiddels heeft de box alles doorstaan, hoge waterdruk, klappen op het water, zijwaartse beweging, etc.: 100% waterdicht en dat geeft toch wel een veilig gevoel.
Ik vond het een mooi moment om de scheg voor het eerst uit de box te zien komen. Het koste mij wel nog de nodige moeite om de buitenkabel vloeiend te laten verlopen, want een scherpe knik of teveel flauwe knikjes, leverde haperingen op en daar schrok ik in 1e instantie van. Maar uiteindelijk werkte alles perfect.
De scheg bediening is schitterend. Lekker soepel en hij valt er ook niet uit (ook niet bij transport) De binnenbox staat perfect in lijn met de kajak. Zoals te zien kom ik net bij de stelschroeven, maar ik hoef er niets aan te verstellen, ik kan geen afwijking ontdekken. Bij weinig wind spoort de kajak op een rails en uiteraard bij harde zijwind ook. Ik kan er minuten mee met mijn ogen dicht mee varen en een eerder gekozen referentiepunt staat nog steeds boven de neus. Kroos, waterplantresten en zand (voor zover er veel blijft hangen) is er makkelijk uit te spuiten met een tuinslang, maar de box pikt weinig rommel op heb ik gemerkt.
De kajak ligt als een mes in het water en de schegdosering is dus perfect. Ik merk wel dat ik bij hardere zijwind behoorlijk moet uitklappen en dat komt omdat de box redelijk ver naar voren zit. Bij de meeste kajaks zie je de scheg toch meer naar de achterkant. De scheg zelf heeft wel (onvermijdelijke) zijwaartse speling, maar door de smalle spleet is dat heel weinig. Ik heb de kabel zo afgesteld dat de scheg er voor 3/4 uitkomt, dat lijkt mij het maximale. Ik kan dat altijd nog bij stellen. Maar bij 3/4 uit, klappert hij niet en werkt perfect.
Ik vind de constructie van de scheg en de wijze waarop door Kari-Tek overal over is nagedacht perfect. Alles blijkt te kloppen tot in het kleinste detail. Ook de gebruiksaanwijzing. Als het project niet lukt, dan ligt dat echt aan de degene die de scheg plaatst. Ik moet wel toegeven dat ik aardig wat ervaring heb met kunststofreparaties aan vliegtuigen, anders had ik de klus denk ik niet gedaan. Vast harsen met glasmatten was "rustiger" geweest en ook daarmee krijg je een zeer sterke verbinding op ABS. Vanwege het flexibele karakter van ABS, heb ik uiteindelijk gekozen voor de hoekprofielen en dat geeft toch een strak uiterlijk, als ware het bijna in de fabriek gebeurd. Ik had ook kunnen kiezen om het ABS met epoxyhars te lijmen, maar de polymeerlijm is denk ik voor de flexibiliteit de beste keus. Uiteindelijk ben ik zeer tevreden over het resultaat en de werking van de scheg. De polymeerverbinding vormt een eenheid met de ABS romp. Impact naast de schegkast aan de onderkant, zal weinig invloed hebben, terwijl met glas toch kans op de-lamineren zou kunnen ontstaan, met als gevolg lekkage. Het totaalgewicht van mijn kajak is wel wat toegenomen, maar dat is verder niet te merken. Ook is er genoeg bagageruimte over.
Waar ik normaal het roer trok om niets steeds zijwind te corrigeren, trek ik nu een beetje scheg. En je voelt duidelijk het verschil in weerstand tussen roer uit en een beetje scheg wat je niet merkt.
Mijn kajak laat zich makkelijk kanten, waardoor het ik roer nooit nodig heb voor een bocht. Maar gisteren heb ik weer ervaren, dat als de zwaardere pleziervaart je inhaalt (smalle vaart), er zoveel zuigende werking is op de voorkant van mijn kajak dat ik hem niet recht kan houden. Hij laat zich graag surfen en met een beetje kwispelen met het roer is het wel goed koers houden.
Ik vond het leuk om mijn ervaringen even op te schrijven en terug te koppelen. Het is een heel verhaal geworden zie ik.
Bedankt voor de adviezen en de verkoop!
Mocht er nog eens iemand zijn die de scheg ook in een (ABS) kajak wil bevestigen, dan is hier in ieder geval wat informatie.
Vriendelijke groet,
A.V. te Den Haag
Lendal is in verband met assortimentverkleining gestopt met het maken van peddelbladen in het materiaal CN.
